विशेष लेख

दीपक मोहिते देशभरात 'संविधान दिवस' साजरा करण्यात येत आला. भारतरत्न डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांनी २६ नोव्हेंबर १९४९ रोजी देशाला राज्यघटना प्रदान केली तो हाच दिवस. या निमित्ताने देशभात विविध कार्यक्रमांचे आयोजन करण्यात आले. या निमित्तानं जाणून घेऊया संविधानाबद्दल १० महत्त्वाच्या गोष्टी. १) २६ नोव्हेंबरला संविधान दिवस का साजरा केला जातो? २६ नोव्हेंबर हा दिवस देशभरात संविधान दिन म्हणून साजरा केला जातो. कारण २६ नोव्हेंबर १९४९ रोजी संसदेत संविधानाला मान्यता देण्यात आली होती. २) संविधानाच्या निर्मितीसाठी किती वेळ लागला? संविधान सभेनं दोन वर्षे ११ महिने अठरा दिवस,या दीर्घ कालावधीत संविधान पूर्ण केलं. ३) कसं लिहीलं गेलं संविधान? आपलं संविधान हिंदी आणि इंग्रजी भाषेत हातानं लिहिलं गेलं. यानंतर बिहारी नारायण रायजादा कॅलिग्राफीची कला अवगत असल्यानं ते पुन्हा कॅलिग्राफत लिहिण्याची जबाबदारी त्या...

कलीम अजीम भाजपशासित सत्ताकाळात हिंदु-मुस्लिम ऐक्याला सुरुंग लागली असताना राष्ट्रीय एकात्मतेचा पुरस्कार करणारे मौलाना आझाद सहज आठवून जातात. मुसलमानांनी काँग्रेसशी जोडून घेणे हे त्यांचं धार्मिक कर्तव्य आहे, असं सांगणारे आझाद काँग्रेसने मुसलमानांच्या केलेल्या अवमानामुळे स्मरून जातात. निवडणुकीतील मतांसाठी हिंदुत्वाची लाईन घेत असताना मुसलमानांमुळे काँग्रेसचे नुकसान झाले, असेही म्हणण्यास काँग्रेसवाले कचरत नाहीत. सेक्युलर म्हणवणारा हा राष्ट्रीय पक्ष जेव्हा आपल्या अपयशाचं खापर मुस्लिमांवर फोडतो, त्यावेळी मौलाना आझादांचे काँग्रेसप्रती असलेलं प्रेम आणि त्याग आठवून; हा तोच काँग्रेस आहे ना! असा संभ्रम मनात तयार होतो. भाजपशासित सत्ताकाळात धर्माच्या नावावर मुस्लिमांवर हल्ले होत आहेत. मुस्लिमांची मतं घेऊन लोकशाही मार्गाने सत्तेत आलेला भाजप जेव्हा मुस्लिममुक्त भारताची भूमिका घेतो, त्यावेळी मुस्लिमां...

मोठ्य सुधारणेची गरज आहे! शीतल करदेकर राज्यपाल भेटीला गेलेले शिवसेना दिग्गज हाती सर्व कागदपत्रे घेऊन जाताहेत! आता झालं..महाराष्ट्रात सत्ता स्थापन होणार! सत्तानाट्य संपणार! शरद पवारांकडून सहकार्य आहे. राष्ट्रवादी काँग्रेसचं पूर्ण समर्थन आहे. काँग्रेससोबत चर्चा सकारात्मक आहे. नवीन समिकरणं आणि लोकहिताच्या कार्यक्रमावर महाशिवआघाडी काम करणार असे वाटत असतानाच,कळले की आवश्यक कागदपत्रेच नाहीत. पाठिंब्याची पत्रे आमदार माहिती सहीसह नाहीत! शिवसेनेला मुदतवाढ देण्यास महामहिम राज्यपालांनी नकार दिला असला तरी सेना काय भाजपा काय संख्याबळ असेल तर सत्तेसाठी दावा करू शकते. राष्ट्रवादी, काँग्रेस सत्तास्थापनेस पुढे आली तरी शिवसेना सोबत असेल तरच हे शक्य आहे. मग पुन्हा मुख्यमंत्री कार्यकाळ वाटप होऊ शकत.. सगळं होऊ शकतं पण माती कुणी खाल्ली याचा तपास करून अचूकतेने काम होणं गरजेचं आहे. युतीपर्वाची अखेर ...

अॅड. बाळासाहेब आ. खोपडे मी राष्ट्रवादी पक्षाचा सभासद नाही समर्थकही नाही. किंवा पवार साहेबांना भेटलोही नाही. उलटपक्षी माझे मोठे बंधू सुरेश खोपडे (IPS rtd.) यांनी सुप्रीयाताई सुळे यांचे विरूध्द लोकसभेची निवडणूक लढवीली होती. तरीही माझ्या सर्वासामान्य नजरेने दिसलेले पवार साहेब यांचेबद्दल लिहीलेला लेख इडीच्या नोटीसच्या पार्श्वभूमीवर पुन्हा प्रसिध्द करित आहे. "सर्वसामान्यांच्या नजरेतुन साहेब" साधारण १९६७-६८ साल असावे. मी ५ वी किंवा सातवीत असेल. आमच्या मोरगांवातील आमची मराठी शाळा एका टोलेजंग वाड्यात भरत असे. दगडी व विटांचा भलाथोरला बुरूज. खुप मोठा भव्य लाकडी दरवाजा त्यावर मोठाले बाहेरच्या बाजुस टोक काढलेले जाडजुड खिळे. बहुतेक हत्तीने धडका देउ नये म्हणून बसवलेले असावे अस सांगितलं जायच. दरवाजाला उजव्या बाजुस खाली चौकोणी लहान दिंडी दरवाजा ठेवलेला. दारातुन आत गेल की उजव्या बाजुला चौथरा...

'' ही सोगली भाजी, कातोर रे भाजी! '' कामिल पारखे आपण जर गोव्यातील पणजीला कधी गेला असाल तर तेथील मांडवीच्या तीरावर असलेला आदिलशाही राजवाडा किंवा जुने सचिवालय तुम्ही नक्‍कीच पाहिले असेल. दरवर्षी फेब्रुवारी-मार्चला पणजीत होणाऱ्या कार्निव्हलची मिरवणूक येथूनच पुढे सरकत असते. या मध्ययुगीन काळातील राजवाड्याच्या दोन्ही बाजूच्या प्लाझांवर दोन पुतळे उभारण्यात आलेले आहेत. या दोन पुतळ्यांपैकी एक पुतळा गोवा, दमण आणि दीवचे पहिले मुख्यमंत्री दयानंद बांदोडकर यांचा आहे. राजवाड्याच्या दुसऱ्या बाजूला असलेला पुतळा कुणाच्याही मनात कुतुहल निर्माण करेल अशा स्थितीत आहे. या पुतळ्यामधे एक मनुष्य आपले दोन्ही हात उभारून एका स्त्रीला संमोहित करण्याचा प्रयत्न करत आहे असे जवळून निरीक्षण केल्यास दिसून येते. हा पुतळा 18 व्या शतकातील युरोपमधील वैज्ञानिक सोंहनविद्या शास्त्राचे जनक आणि गोव्याचे सुपुत्र ऍबे डी फ...