विशेष लेख

पंचहौद मिशन चहापान, भारतीय पत्रकारितेतील पहिले स्टिंग ऑपरेशन
विशेष लेख

पंचहौद मिशन चहापान, भारतीय पत्रकारितेतील पहिले स्टिंग ऑपरेशन

कामिल पारखे गोपाळराव जोशी हे अर्वाचीन महाराष्ट्रातील एक वादग्रस्त पात्र आहे. अमेरिकेत जाऊन डॉक्‍टर होणाऱ्या पहिल्या भारतीय महिला असलेल्या डॉ. आनंदीबाई जोशी यांचे पती अशीच गोपाळराव जोशी यांची प्रामुख्याने ओळख आहे. पुण्यातील त्याकाळच्या अनेक थोर व्यक्तींना गणपतरावांनी आपल्या विविध चाळ्यांनी आणि उपद्‌व्यापांनी घाम फोडला होता. पुण्यातील पंचहौद चर्चमधील चहापान किंवा ग्रामण्य प्रकरण या गोपाळरावांनी निर्माण केलेल्या वादात लोकमान्य बाळ गंगाधर टिळक, न्यायमुर्ती म. गो. रानडे, गोपाळ कृष्ण गोखले, इतिहासाचार्य वि. का. राजवाडे वगैरेंसारखे भलेभले लोक अडकले. पंचहौद चर्च-पवित्र नाम देवालय किंवा होली नेम कॅथेड्रल विशेष म्हणजे हे चहापान प्रकरण हा वाद गोपाळरावांनी अगदी ठरवून, त्यात अनेक लोकांना गोवून घडवून आणला होता आणि नंतर पुणे वैभव या वृत्तपत्रात आपल्या बायलाईनसह बातमी छापून त्यात पुण्यातील या ...
वैज्ञानिक संमोहनविद्या शास्त्राचे जनक: गोव्याचा सुपुत्र ऍबे डी फरिया
विशेष लेख

वैज्ञानिक संमोहनविद्या शास्त्राचे जनक: गोव्याचा सुपुत्र ऍबे डी फरिया

'' ही सोगली भाजी, कातोर रे भाजी! '' कामिल पारखे आपण जर गोव्यातील पणजीला कधी गेला असाल तर तेथील मांडवीच्या तीरावर असलेला आदिलशाही राजवाडा किंवा जुने सचिवालय तुम्ही नक्‍कीच पाहिले असेल. दरवर्षी फेब्रुवारी-मार्चला पणजीत होणाऱ्या कार्निव्हलची मिरवणूक येथूनच पुढे सरकत असते. या मध्ययुगीन काळातील राजवाड्याच्या दोन्ही बाजूच्या प्लाझांवर दोन पुतळे उभारण्यात आलेले आहेत. या दोन पुतळ्यांपैकी एक पुतळा गोवा, दमण आणि दीवचे पहिले मुख्यमंत्री दयानंद बांदोडकर यांचा आहे. राजवाड्याच्या दुसऱ्या बाजूला असलेला पुतळा कुणाच्याही मनात कुतुहल निर्माण करेल अशा स्थितीत आहे. या पुतळ्यामधे एक मनुष्य आपले दोन्ही हात उभारून एका स्त्रीला संमोहित करण्याचा प्रयत्न करत आहे असे जवळून निरीक्षण केल्यास दिसून येते. हा पुतळा 18 व्या शतकातील युरोपमधील वैज्ञानिक सोंहनविद्या शास्त्राचे जनक आणि गोव्याचे सुपुत्र ऍबे डी फ...
पंधरा वर्षांनंतर महाराष्ट्राने निवडला मुस्लीम खासदार
विशेष लेख

पंधरा वर्षांनंतर महाराष्ट्राने निवडला मुस्लीम खासदार

कामिल पारखे पाच वर्षांपूर्वी औरंगाबादमधून एमआयएमतर्फे महाराष्ट्र विधानसभेवर निवडून आल्यावर इम्तियाज जलील यांनी अनेकांना आश्चर्याचा धक्का दिला होता, तसाच किंबहुना त्याहून अधिक मोठा धक्का त्यांनी यावेळी लोकसभेवर निवडून येण्याचा पराक्रम केल्यामुळे दिला आहे. जलील यांच्या रूपाने महाराष्ट्राने प्रदीर्घ काळाने म्हणजे पंधरा वर्षानंतर एक मुस्लीम नेता लोकसभेत पाठवला आहे. याआधी काँग्रेसचे नेते अब्दुल रहेमान अंतुले कोकणातील त्याकाळच्या कुलाबा या मतदारसंघातून चार वेळेस लोकसभेला निवडून गेले होते. औरंगाबादने एक मुस्लीम आमदार देण्याची परंपरा अनेक वर्षांपासून जपली आहे. १९८०च्या दशकाच्या अखेरीस औरंगाबादला लोकमत टाइम्समध्ये असताना या ऐतिहासिक शहराची मला ओळख झाली. त्याकाळात डॉ. रफिक झकेरिया हे औरंगाबादमधील मोठे राजकीय प्रस्थ होते. अनेक शैक्षणिक संस्था त्यांनीं तेथे उघडल्या ...
मोठी बातमी, विशेष लेख

जात हीच एक अंधश्रद्धा

Lok Marathi News Network सन १२ व्या शतकात महात्मा बसवण्णा यांनी चांभार समाजातील शीलवंत आणि ब्राम्हण समाजातील कल्याणी यांचा आंतरजातीय विवाह लावून दिला. ब्राम्हण असलेल्या गणेश आणि महार असलेल्या सारजा यांनी प्रेम केल्याबद्दल गावातील लोकांनी त्यांना ठार मारण्याचा प्रयत्न केला तेव्हा सावित्रीबाई फुल्यांनी त्यांना वाचवून आश्रय दिला. ही घटना १८६८ सालातली. राजर्षि शाहू महाराजांनी तर आपली चुलत बहीण चंद्रप्रभाबाई यांचा विवाह धनगर असणाऱ्या यशवंतराव होळकर यांच्याशी निश्चित केला. एवढेच नाही तर असे १०० आंतरजातीय विवाह घडवून आणण्याचा त्यांनी संकल्प केला होता. त्यापैकी २५ विवाह त्यांनी पार पाडले. बाबासाहेब आंबेडकरांनी यांनीही जात निर्मूलनासाठी आर्थिक स्वातंत्र्य, धर्म ग्रंथांची चिकित्सा आणि आंतरजातीय विवाह अशी त्रिसूत्री सांगितली होती. महात्मा गांधीजीही आपल्या उत्तर आयुष्यात फक्त आंतरजातीय विवाह असेल ...
राजद्रोह कलम आणि त्याची कालबाह्यता ( treason section and its expiration )
विशेष लेख

राजद्रोह कलम आणि त्याची कालबाह्यता ( treason section and its expiration )

17 व्या लोकसभेची निवडणूक आता रंगतदार टप्प्यात आली आहे. निवडणुकीमध्ये मतदारांना भविष्यातील दिशा सांगण्यासाठी प्रमुख राजकीय पक्षांकडून त्यांचा जाहीरनामा केला जातो. treason section and its expiration कलम 124 अ रद्द करण्यासंबंधी सूतोवाच भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेसचे अध्यक्ष राहुल गांधी यांनी सध्याच्या लोकसभा निवडणुकीसाठी जाहीरनामा प्रसिद्ध केला. सदर जाहिरनाम्यामद्धे ध्येय धोरणाच्या दृष्टीने अनेक गोष्टींचा अंतर्भाव केला असला तरी प्रामुख्याने राहुल गांधी यांनी भारतीय दंड विधानात कलम 124 अ रद्द करण्यासंबंधी सूतोवाच केले आहे. त्यावर तात्काळ भाजपाने सदर कलम रद्द करण्याची केलेली घोषणा 'धोकादायक कल्पना' अशी टीका केली आहे. त्यामुळे भारतीय दंडविधानातील कलम 124 अ हे पुन्हा राजकीय दृष्ट्या चर्चेत आलेले आहे. एकदम हे कलम नेमकं काय आहे हे समजून घेणे आवश्यक आहे. भारतीय दंडविधानाची निर्मिती 1860...